หน้าที่หลักของไส้กรองน้ำมันเครื่องก็คือ “กรองน้ำมันเครื่อง” โดยอาศัยวิธีการให้น้ำมันเครื่องที่ผ่านการใช้งานแล้ว ซึมผ่านกระดาษกรองเข้าไปสู่แกนกลางของตัวกรอง จากนั้นจึงส่งน้ำมันไปยังชิ้นส่วนต่างๆ ภายในเครื่องยนต์ โดยจะดักจับสิ่งแปลกปลอมต่างๆ เช่น เขม่า, เศษโลหะเล็กๆ และฝุ่นผงต่างๆ ไว้ที่กระดาษกรอง
ไส้กรองน้ำมันเครื่องที่นิยมใช้กันก็คือ แบบที่เรียกว่า ไส้กรองน้ำมันเครื่องแบบคาร์ทริจด์ (Oil Filter Cartridge) ซึ่งมีทั้งแบบกระป๋องเหล็กและใส่กรองกระดาษอย่างเดียว ภายในจะมีไส้กรองกระดาษพับทบไปมา
ภายในตัวไส้กรองน้ำมันเครื่องจะมีอุปกรณ์ตัวหนึ่งชื่อ บายพาสวาล์ว (Bypass Valve) หรือ เซฟตี้วาล์ว (Safety Valve) ทำหน้าที่ระบายหรือปล่อยผ่านน้ำมันเครื่องให้เข้าไปหล่อลื่นชิ้นส่วนต่างๆ ภายในเครื่องยนต์ โดยไม่ต้องผ่านกระดาษกรองเมื่อกระดาษกรองเกิดการอุดตันจนมีแรงดันของน้ำมัน เครื่องเกินกว่าแรงดันของบายพาสวาล์ว เพื่อป้องกันไม่ให้เครื่องยนต์เกิดความเสียหาย
ที่มา : http://www.techniccar.com/oil-filter/